มารูจักผักโขมกัน

พอเอ่ยชื่อผักโขม หลายๆคนมักนึกถึงป๊อบอาย แต่ความจริงผักที่ป๊อบอายชอบกินนั้นคือปวยเล้งที่ฝรั่งเรียกว่า Spinach ส่วนผักโขมตัวจริงคือ Amaranth ค่ะ จะว่าไปผักทั้ง 2 ชนิดก็เป็นผักใบบางสีเขียวคล้ายกัน เพราะมาจากวงศ์ (family) เดียวกัน (เดิมต่างวงศ์แต่ปัจจุบันถูกจัดใหม่ให้อยู่วงศ์เดียวกัน) แต่ต่างสกุล(genus) และชนิด (species) กัน ปวยเล้งที่ป๊อบอายโปรดปรานนั้นจะมีก้านใบยาว (ยาวกว่าผักโขม) มีสีเขียวส่วนโคนใกล้รากบางทีสีชมพูหรือม่วงแดง แต่ละก้านแยกออกจากกันตั้งแต่ส่วนรากมีใบเดี่ยวต่อหนึ่งก้านใบ ใบบางรูปร่างเรียวเหมือนหัวลูกศร หรือใบรูปไข่ ไปจนถึงเหลี่ยม ส่วนผักโขมนั้นมีหลายสายพันธุ์ มีทั้งที่ปลูกเป็นไม้ประดับและชนิดกินได้ ผักโขมมีใบสีเขียวอ่อนถึงเข้ม บางพันธุ์มีสีม่วงแดงกลางเส้นใบ ใบเรียวยาวปลายมนถึงใบกลม ก้านใบผอมเรียงสลับกันแยกออกจากลำต้นอวบ ผักโขมกินได้ที่พบทั่วไปในแถบเอเชียจะเป็นผักโขมก้านขาวหรือเขียวเป็นส่วนใหญ่ แต่ผักโขมในแถบอื่นนั้นมีแบบก้านแดงและก้านทองด้วย

ผักโขมกับคุณค่าอาหาร

ผักโขมทุกชนิด รสชาติคล้ายคลึงกัน มีใยอาหาร แคลเซียม แมกนีเซียม ฟอสฟอรัส และเหล็กสูง มีทั้งวิตามินเอ บีรวม (บี1 บี2 ไนอะซิน บี6 แพนโทเธนิค โฟเลท และโคลีน) วิตามินซี วิตามินอี และแร่ธาตุอื่นอีกมากมาย เป็นแหล่งของสารต้านอนุมูลอิสระจำพวกโพลีฟีนอล สังกะสี และเซเลเนียม ช่วยลดคอเลสเตอรอลและลดความเสี่ยงโรคต่างๆ ผักโขมนำมาปรุงประกอบอาหารได้ทุกส่วนตั้งแต่ลำต้น ยอด ใบ ช่อดอกอ่อน และเมล็ด ว่ากันว่าชาวแอซเท็กที่เป็นชนเผ่าโบราณในแมกซิโกนิยมบริโภคเมล็ดผักโขมเป็นอาหารหลักเหมือนคนไทยกินข้าวกันนั่นเอง เพราะมีโปรตีนและแคลเซียมสูงกว่านมเสียอีก (เทียบต่อน้ำหนักอาหารที่เท่ากัน)

สรรพคุณที่น่าทึ่ง

ตำราพื้นบ้านไทยเรากล่าวถึงสรรพคุณของผักโขมว่าใช้ต้มน้ำดื่มแก้อาการแน่นหน้าอก แก้ไข้ หอบ รากมีรสขมเย็น ถอนพิษ แก้ไข้หัวลม ไข้หวัด แก้ร้อนใน แก้เสมหะ ขับปัสสาวะ ต้มอาบแก้คัน และทำให้ผิวหนังอ่อนนุ่ม ใบสดขยี้ทาแก้พิษแมงป่องได้ ผักโขมปลูกไม่ยากเพียงแค่เอาก้านมีรากมาปักชำหรือปลูกด้วยเมล็ด ขึ้นง่าย ทนแล้ง ดูแลไม่ยาก มากประโยชน์แถมอร่อยแบบนี้สมกับเป็นเจ้าหญิงแห่งผักจริงๆเลยค่ะ